Ticaret Bakanlığı, motorlu taşıtların ticaretine ilişkin kapsamlı bir düzenleme yaptı. Resmi Gazete’de yayımlanan bu düzenlemeyle, distribütörlerin yetkili satıcılara, yetkili satıcıların işletmelere, işletmelerin de tüketiciye olan yükümlülükleri tek tek belirlendi.
TÜKETİCİYİ KORUYAN DÜZENLEMELER
İkinci el motorlu kara taşıtlarının ticareti hakkında yönetmeliği yürürlükten kaldırılan bakanlık, “motorlu kara taşıtlarının ticareti hakkında yönetmelik” adıyla yayımladığı bu yeni yönetmelikte, daha çok sıfır veya ikinci el otomobil almak isteyen tüketicileri koruyan değişiklikler yaptı, satıcıları hile ve usulsüzlüklerle kafalarına göre zenginleşmeleri engelleyecek düzenlemelere gitti.
DİSTRİBÜTÖRLERİN HAKSIZ TİCARİ UYGULAMALARI
Motorlu kara Taşıtı Ticaretiyle İştigal Edenlerin Yükümlülükleri ve Haksız Ticari Uygulamalar bölümünde, “Distribütörlerin haksız ticari uygulamaları ve yükümlülükleri” başlığı dikkatİ çekti.
Distribütörlerin, yetkili satıcıların ticari faaliyetlerini önemli ölçüde bozan, makul karar verme yeteneğini azaltan veya normal şartlarda taraf olmayacağı bir ticari ilişkinin tarafı olmasına sebep olan faaliyetleri haksız ticari uygulama olduğununun belirtildiği düzenlemede, bu kuruluşların haksız ticari uygulamalarda bulunulamayacağının altı çizildi.
“DİSTRİBÜTOR SATIŞI KOTA ŞARTINA BAĞLAYAMAZ”
Düzenleme, distribütörlerin “haksız ticari uygulama” kabul edilebilecek kimi faaliyetlerini şöyle sıraladı:
“Yetkili satıcıyı bir ay içinde son üç yıllık satışlarının aylık ortalamasından fazla taşıt almaya zorlamak. Fatura tarihinden sonra taşıt fiyatında artış yapmak veya taşıtı on beş gün içinde yetkili satıcıya teslim etmemek. Taşıt satışını, kendisinin veya bir başkasının mal veya hizmetini alma şartına bağlamak. Yetkili satıcının taşıt satışlarına ilişkin kampanyalardan faydalanmasını diğer ürün ve hizmetlerin satışı, fiyat indirimi, yetkili satıcının kar marjının kısıtlanması ve taşıt satış kotası gibi şartlara bağlamak. Distribütörler, tavsiye edilen taşıt satış fiyatının elektronik ortam üzerinden erişilebilir olmasını sağlar.”
YETKİLİ SATICI ARAÇ FİYATINI SABİTLEMEK ZORUNDA
Düzenlemede, yetkili satıcıların yükümlülükleri de sıralandı.
Buna göre, yetkili satıcılar tescilsiz motorlu kara taşıtlarının pazarlama ve satışında, araç fiyatını sabitlemek gibi bazı hususlara uymak zorunda.
Yetkili satıcıya, tescilsiz motorlu kara taşıtına ilişkin vergilerin alıcı tarafından ödendiği andan itibaren taşıtın satış fiyatını arttırmamak ve alıcıya taşıt fiyatını sabitleme hakkını bildirmek yükümlülüğü getiren düzenlemede ayrıca, yetkili satıcılarla ilgili şu ifadeler yer aldı:
“Alıcının vergileri ödediği tarihten itibaren on beş gün içinde taşıtı alıcıya teslim etmek. Motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal edilen iş yerinde sigorta, finansman, aksesuar, yedek parça satışı, servis ve satış sonrası hizmetler gibi faaliyetler dışında ticari faaliyette bulunulamaz”
SİPARİŞ USULÜ SATIŞLAR: SATIŞ ÖNCESİ ÖDEME ALINAMAZ
Alıcının tescilsiz motorlu kara taşıtının satış bedelinin bir kısmını önceden ödemeyi, satıcının da bedelin kısmen veya tamamen ödenmesinden sonra taşıtı alıcıya devir ve teslim etmeyi üstlendiği sipariş usulü satışlar da düzenleme altına alındı.
Yazılı olarak veya elektronik ortamda sipariş formu düzenlenmesi ve aynı gün alıcıya teslim edilmesi gerektiği belirtilen düzenlemede, bu form düzenlenmeden alıcıdan herhangi bir ödeme veya alıcıyı borç altına sokan belge alınamayacağı zorunluluğu da getirildi.
ARACIN 45 GÜNDE TESLİMİ ZORUNLU
“Sipariş edilen taşıtın, kırk beş günden fazla olmayacak şekilde formda belirtilen süre içinde alıcıya teslimi zorunludur” denilen düzenlemede, bu sürenin formun düzenlendiği veya kısmi ödemenin yapıldığı tarihlerden hangisi önce ise o tarih esas alınarak hesaplanacağı kaydedildi.
YÜZDE 10’LUK ÖDEME İÇİN 7 GÜN ŞARTI GETİRİLDİ
Düzenlemede, taşıt 7 gün içinde alıcıya teslim edilebilir duruma gelinceye kadar alıcıdan en fazla nihai satış fiyatının yüzde onu oranında kısmi ödeme veya alıcıyı borç altına sokan belge alınabileceği belirtilirken, sipariş iptali için de 14 günlük süreye dikkat çekildi.
14 GÜNDE GEREKÇESİZ İPTAL SEÇENEĞİ
Bakanlık, tüketicinin ödemesini yaptığı halde araç almaktan vazgeçmesi için de 14 günde herhangi bir gerekçe sunmadan yararlanma yolunu bir kez daha vurguladı.
14 günde gerekçesiz sipariş iptali olabileceği aktarılan düzenlemede, “Alıcı, sipariş formunun düzenlendiği tarihten itibaren 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin siparişi iptal edebilir. Siparişin iptal edildiğine dair bildirimin bu süre içinde satıcıya yöneltilmiş olması yeterlidir. Mevcut donanım listesinde yer almayan özelliklerle kişiselleştirilmiş siparişler ile özel tertibatlı taşıtlar için bu hüküm uygulanmaz” ifadeleri kullanıldı.
Ayrıca yetkili satıcının, sipariş iptali konusunda alıcıyı yazılı olarak bilgilendirmekle yükümlü olduğu ve bilgilendirmenin yapıldığına dair ispat yükünün de yetkili satıcıya ait olduğu düzenlendi.
SİPARİŞ İPTALİNDE 1O GÜN KRİTERİ
Siparişin iptal edilmesi durumunda, alıcı tarafından yapılan tüm ödemeler ile alıcıyı borç altına sokan her türlü belgenin iptal bildiriminin yetkili satıcıya ulaştığı tarihten itibaren 10 içinde iade edileceği belirtilen düzenlemede, işletmelerin yükümlülükleri için de belli kurallar getirildi.
“İŞLETMELER ARACILIK YAPAMAZ”
İşletmelerin mesleki yeterlilik belgesinin aranmayacağı haller hariç olmak üzere, mesleki yeterlilik belgesine sahip olmayan kişileri motorlu kara taşıtı alım satım sorumlusu veya danışmanı olarak istihdam edemeyeceği vurgulanan düzenlemede, işletmenin ayrıca yetki belgesi numarasını ekspertiz raporunun düzenlenmesi sırasında ekspertiz işletmesine ve satış sırasında notere beyan etmek zorunda olduğu dile getirildi.
Düzenlemede, işletmelerin satışına yetkili olmadığı ikinci el motorlu kara taşıtına ilişkin pazarlama ve aracılık faaliyetinde bulunamayacağı da aktarılırken, yol ve kaldırım gibi kamunun ortak kullanımına ayrılmış alanları taşıt teşhir alanı olarak kullanmamaları gerektiği anlatıldı.
İLAN PLATFORMLARINA “KONTROL” ZORUNLULUĞU
İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal edilen iş yerinde başka bir ticari faaliyette bulunulamayacağı ve bu iş yerinin ikamet amacıyla kullanılamayacağı yükümlülük altına alınırken, online aracılık yaparak araçların satışını sağlayan önemli ilan platformları için de kimi zorunluluklar konuldu.
Başkalarına ait motorlu kara taşıtlarının pazarlama ve satışına yönelik ilanlara elektronik ortam sağlayan platformların, işletmelerin üyeliğinin veya kaydının yapılmasından ve yenilenmesinden önce bilgi sistemi üzerinden yetki belgesi kontrolü yapmak ve yetki belgesine sahip olmayan işletmelerin üyeliğine veya kaydına izin vermemesi gerektiği vurgulandı.
İlan platformunun gerçek kişinin adı, soyadı ve kimlik numarası ya da yabancı kimlik numarası ile telefon numarasını; tüzel kişinin unvanı ve telefon numarasını üyelikten veya ilanın yayımlanmasından önce doğrulamak zorunda olduğu kaydedilen düzenlemede, her takvim yılında en az bir defa bu bilgilerin doğruluğunu kontrol etmek, güncellenmesini sağlamak ve bu bilgileri beş yıl süreyle saklamak düzenlemesi de getirildi.
“DOĞRULAMA” YÜKÜMLÜLÜĞÜ İLAN SİTESİNDE
Platformların, ilan veren gerçek kişilerin ad soyad bilgilerinin tam ad ve soyadı veya tam ad ve soyadın/soyadlarının baş harflerini ve varsa tescil edilmiş işletme adının, tüzel kişilerin ise tescil edilmiş unvanını ve varsa işletme adını içerecek şekilde gösterilmesini sağlaması gerektiği belirtilen düzenlemede, ilana konu taşıtın ilan veren kişiye veya ilan verenin gerçek kişi olması halinde birinci ve ikinci derece kan hısımlarına veya eşine ait olduğunu ya da ilanı veren kişinin ilana konu taşıt sahibi tarafından yetkilendirildiğini ilanı yayımlamadan önce bakanlığın elektronik sistemleri üzerinden doğrulanması gerektiği de bildirildi.
“İLAN SİTESİ TELEFONLA ULAŞILABİLİR OLMALI”
Söz konusu düzenleme, tüketicilerin ilan platformlarıyla ilgili yaşadığı sorunlara da bazı “ulaşılabilirlik” çözümleri getirdi.
Buna göre platformlar, ilanlara ilişkin talep ve şikayetlerin internet tabanlı iletişim yöntemlerinden en az biri ve telefon aracılığıyla iletebilmesi için müşteri hizmetleriyle iletişim imkanı sunacak. Bu talep ve şikayetleri etkin şekilde yöneterek sonuçlandırılmasını sağlayacak.
Platformlar ayrıca piyasa yapısını bozucu veya tüketiciyi yanıltıcı ilanları önlemeye yönelik tedbirler de almak zorunda.
patronlardunyasi.com